دیسک آنتی بیوگرام

دیسک آنتی بیوگرام چیست؟

ابزاری جهت سنجش و بررسی حساسیت آنتی‌بیوتیکی (آنتی‌بیوگرام) است و می تواند میزان حساسیت آنتی بیوتیک ها را نسبت به باکتری های مختلف مشخص نماید. دیسک آنتی بیوگرام حاوی یک مقدار مشخص از یک آنتی‌بیوتیک خاص و به میزان استاندارد است، تا مقاومت آن را نسبت به باکتری تعین نماید.

ساختار فیزیکی دیسک آنتی بیوگرام یک قرص کاغذی است که به آنتی بیوتیک مورد نظر آغشته و بر روی آن حروف اختصاری آن آنتی بیوتیک نیز ثبت شده است. معمولاً این دیسک ها در ویال های ۵۰ یا ۳۰ عددی قرار گرفته و پک های آن دارای ۳ تا ۵ ویال هستند.

دیسک آنتی بیوگرام

نحوه استفاده از دیسک آنتی بیوگرام

آماده‌سازی نمونه: مطابق دستور پزشک از نمونه عفونی بیمار استفاده می شود. این نمونه عفونی می تواند نمونه ادرار، خون، خلط، مخاط و یا بافت باشد. مقدار کمی از نمونه مورد نظر را بر روی محیط کشت قرار می دهند تا کاملاً پخش شود.

قرار دادن دیسک‌ها: پس از آماده شدن محیط کشت، دیسک‌های حاوی آنتی‌بیوتیک‌های مختلف روی سطح محیط کشت قرار می‌گیرند. فاصله بین دیسک ها باید رعایت گردد تا بتوان عملکرد هر دیسک جداگانه بررسی گردد.

انکوباسیون: در مرحله بعد باید محیط کشت و دیسک ها لازم است در دمای مناسب  (۳۵ تا ۳۷ درجه) و به مدت کافی که معمولاً ۱۸ تا ۲۴ ساعت است انکوبه می شود.

اندازه‌گیری نواحی بازدارنده (ZOI): پس از مرحله انکوباسیون، میزان تاثیر و بازدارندگی اطراف دیسک باید اندازه گیری شود. به این محدوده ناحیه بازدارنده گفته می شود.

جهت اندازه گیری قطر ناحیه اطراف دیسک از خط کش یا کولیس استفاده می شود و میزان آن به میلی متر ثبت می گردد.

مقایسه با جداول استاندارد: مقادیری که اندازه گیری و ثبت شده، لازم است با جداول استانداردی مقایسه گردد.

مطابق جداول استاندارد قطر ناحیه بازدارند برای هر آنتی‌بیوتیک مشخص شده است و شامل سه سطح است.

تعیین حساسیت:

حساس (S): اگر باکتری در اطراف دیسک رشد نکند و ناحیه بازدارنده تشکیل نشده و یا کوچک باشد، به این معنی است که باکتری به این آنتی بیوتیک حساس است و پزشک می تواند از این آنتی بیوتیک برای درمان استفاده نماید.

مقاوم (R): اگر باکتری در اطراف دیسک رشد کند و سطح ناحیه بازدارنده بزرگ باشد، به این معنی است که باکتری به این آنتی بیوتیک مقاوم است و در نتیجه این آنتی بیوتیک قادر به مقابله و درمان عفونت نیست.

نیمه حساس (I): اگر اطراف دیسک ناحیه متوسطی تشکیل شود،‌ یعنی قطر آن بیشتر از منطقه حساس و کمتر از منطقه مقاوم باشد، نتیجه گرفته می شود که عفونت نسبت به آنتی بیوتیک آنتی بیوتیک تا حدودی قادر به درمان عفونت است.

مزایای استفاده از دیسک آنتی بیوگرام

این دیسک ها کاملاً استاندارد هستند و نتایج حاصله قابل اعتماد هستند. کار با آن ها بسیار آسان هستند و سادگی و کارایی آن ها از مزایای آن محسوب می گردد. علاوه بر این قیمت این دیسک ها با توجه به تعداد تست انجام شده بسیار مناسب و ارازن است.

معایب و محدودیت‌ها

انجام تست نیازمند زمان نسبتاً طولانی (۱ شبانه روز) است و با توجه به سطح محیط کشت تعداد کمی آنتی بیوتیک در هر بار قابل تست است. همچنین تجربه اپراتار در انجام دقیق و بررسی نتایج تاثیر گذار است.

دیسک های آنتی بیوتیک یکی از مهم ترین ابزارهای آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی است و در انتخاب شیوه درمان و استفاده از آنتی بیوتیک ها بسیار مهم است. استفاده بی رویه و بدون تست آنتی بیوگرام ممکن است به مقاومت به آنتی بیوتیک بی انجامد.

تستا با عرضه انواع دیسک های آنتی بیوتیک با برندهای معتبر پادتن طب، کندالب، کارآزما اندیش و … در خدمت جامعه سلامت است.