برند بایرکس فارسبرند زیست شیمی
برند بایرکس فارسبرند زیست شیمی
تست دی دایمر - تست D-dimer - آزمایش D dimer
بزرگنمایی تصویر

تست دی دایمر | تست D-dimer | آزمایش D dimer

640,000 ریال–1,600,000 ریال

تست دی دایمر (تست D-dimer) خطر تشکیل لخته خون را تشخیص می دهد. آزمایش D dimer از نوع لاتکس و رپید بوده و سریعاً قابل تشخیص است.

تستا، تست D-dimer را با برندهای مختلف عرضه می نماید.
SKU D-D-210 دسته ها , , , , برچسب ها , , , ,
آزمایش D dimer

تست دی دایمر - تست D-dimer

D-Dimer test 

فهرست مطالب

نوار ادراری

کاربرد: آزمایش D-dimer برای تشخیص اینکه آیا شما اختلال لخته شدن خون دارید یا خیر استفاده می شود. مواردی نظیر: ترومبوز ورید عمقی (DVT)، آمبولی ریه (PE)، لخته شدن DVT ، انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC)، سکته مغزی و انسداد در خون رسانی به مغز.

 تستا عرضه کننده لوازم مصرفی آزمایشگاهی و انواع تست D-dimer:

برندهای: زیست شیمی  Ziestchem و  بایرکس فارس Biorex fars

انواع تست دی دایمر: لاتکس Rapid

لیست قیمت تست دی دایمر - تست D-Dimer
لیست قیمت تست D-Dimer - آزمایش D dimer

D-dimer  چیست؟

D-dimer یکی از قطعات پروتئینی است که هنگام حل شدن لخته خون در بدن تولید می شود. D-dimer معمولاً غیرقابل تشخیص است یا فقط در سطح بسیار پایین قابل تشخیص است مگر اینکه بدن شما در حال تشکیل و شکستن لخته های خونی قابل توجهی باشد. این آزمایش D-dimer را در خون تشخیص می دهد.

لخته شدن خون فرآیند مهمی است که از از دست دادن خون بیش از حد در هنگام آسیب جلوگیری می کند.

 

لخته شدن خون چگونه ایجاد می شود؟

نگامی که رگ یا بافتی آسیب می‌بیند و شروع به خونریزی می‌کند، فرآیندی به نام هموستاز توسط بدن آغاز می‌شود تا لخته خون ایجاد شود و خونریزی را محدود و در نهایت متوقف کند. این فرآیند رشته‌هایی از پروتئینی به نام فیبرین را تولید می‌کند که به هم متصل می‌شوند و یک شبکه فیبرین را تشکیل می‌دهند.

این شبکه فیبرینی همراه با پلاکت ها به نگه داشتن لخته خون در محل آسیب تا زمان بهبودی کمک می کند.

پس از گذشت زمان لازم برای بهبودی ناحیه آسیب دیده، دیگر نیازی به لخته نیست و بدن از آنزیمی به نام پلاسمین برای شکستن لخته (ترومبوز) به قطعات کوچک استفاده می کند تا بتواند آن را خارج کند. قطعات فیبرین متلاشی شده در لخته، محصولات تخریب فیبرین (FDP) نامیده می شوند که از قطعات فیبرین با اندازه های مختلف تشکیل شده است.

یکی از محصولات نهایی تجزیه فیبرین تولید شده D-dimer است که در صورت وجود در نمونه خون قابل اندازه گیری است.

سطح D-dimer در خون زمانی که  لخته های فیبرین در بدن به مقدار زیاد تشکیل و تجزیه شوند ، می تواند به طور قابل توجهی افزایش یابد. برای فردی که در معرض خطر کم یا متوسط لخته شدن خون (ترومبوز) و/یا آمبولی ترومبوتیک است، نقطه قوت آزمایش D-dimer این است که می توان از آن در اورژانس بیمارستان برای تعیین احتمال وجود لخته استفاده کرد.

تست D-dimer منفی (سطح D-dimer زیر یک آستانه از پیش تعیین شده است) نشان می دهد که احتمال وجود ترومبوس بسیار بعید است.

عوامل و شرایط متعددی با تشکیل نامناسب لخته خون مرتبط هستند. یکی از رایج‌ترین آنها ترومبوز ورید عمقی (DVT) است که شامل تشکیل لخته در وریدهای عمقی بدن، اغلب در قسمت تحتانی ساق پا است. این لخته ها ممکن است بسیار بزرگ شوند و جریان خون را در پاها مسدود کنند و باعث تورم، درد و آسیب بافت شوند.

ممکن است تکه ای از لخته پاره شود و به قسمت های دیگر بدن برود. این “آمبولی” می تواند در ریه ها قرار گیرد و باعث آمبولی ریه یا آمبولی (PE) شود. آمبولی های ریوی ناشی از DVT سالانه بیش از ۳۰۰۰۰۰ نفر را در ایالات متحده درگیر می کنند.

در حالی که لخته‌ها معمولاً در رگ‌های پا ایجاد می‌شوند، ممکن است در نواحی دیگر نیز ایجاد شوند. اندازه گیری D-dimer می تواند برای کمک به تشخیص لخته در هر یک از این مکان ها استفاده شود. به عنوان مثال، لخته شدن در عروق کرونر علت انفارکتوس میوکارد (حملات قلبی) است.  

لخته ممکن است روی دیواره قلب یا دریچه های آن ایجاد شود، به ویژه زمانی که قلب نامنظم می زند (فیبریلاسیون دهلیزی) یا زمانی که دریچه ها آسیب دیده اند.

لخته همچنین می تواند در شریان های بزرگ در نتیجه باریک شدن و آسیب ناشی از تصلب شرایین ایجاد شود.

 تکه‌هایی از این لخته‌ها ممکن است شکسته شوند و باعث آمبولی شوند که شریان را در اندام دیگری مانند مغز (که باعث سکته مغزی می‌شود) یا کلیه‌ها مسدود می‌کند.

همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) اندازه گیری D-dimer به همراه سایر آزمایشات تجویز شود. DIC وضعیتی است که در آن فاکتورهای انعقادی فعال می شوند و سپس در سراسر بدن مصرف می شوند که در نهایت باعث ایجاد لخته های خونی بسیار ریز می شود و در عین حال فرد مبتلا را در برابر خونریزی بیش از حد آسیب پذیر می کند.

 این یک وضعیت پیچیده و گاهی تهدید کننده زندگی است که می تواند در موقعیت های مختلف، از جمله برخی از روش های جراحی، سپسیس، مارگزیدگی سمی، بیماری کبدی و پس از زایمان ایجاد شود. سطح D-dimer به طور معمول در DIC بسیار بالا خواهد بود.

لخته خون چیست و چه خطراتی دارد
خطرات لخته خون یا ترومبوس

تشکیل و تجزیه فیبرین

 فیبرینوژن از طریق برش ۲ قطعه کوچک (یعنی فیبرینوپپتیدهای A و B) از مولکول توسط ترومبین به مونومرهای فیبرین تبدیل می شود.

 در طی این فرآیند، بار منفی حوزه E فیبرینوژن (دایره‌های قرمز) به بار مثبت تبدیل می‌شود و امکان پلیمریزاسیون خود به خودی مونومرهای فیبرین را به پلیمری که توسط پیوندهای هیدروژنی تثبیت شده است، می‌دهد.

 ترومبین همچنین یک آنزیم ترانس گلوتامیناز در گردش، فاکتور XIII را فعال می کند که پلیمر فیبرین اولیه را با کاتالیز کردن تشکیل پیوندهای کووالانسی متقابل بین حوزه های D مجاور (دایره های سبز) تثبیت می کند.

پلاسمین، جزئی از سیستم فیبرینولیتیک، از پیش ساز غیرفعال در گردش آن، پلاسمینوژن، از طریق فعالیت یک پروتئاز سرین، فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (TPA) که توسط سلول های اندوتلیال آسیب دیده آزاد می شود، تشکیل می شود.

 پلاسمین فیبرین را به انواعی از قطعات کوچکتر می شکافد که محصولات تخریب فیبرین (FDPs) نامیده می شوند.

 D-dimer که از ۲ مونومر فیبرین با پیوند متقابل مجاور تشکیل شده است، یکی از FDPهای اصلی است.

 پلاسمین همچنین فیبرینوژن و سایر پروتئین های پلاسما را پروتئولیز می کند.

 یک آنزیم در گردش، آلفا-۲-آنتی پلاسمین، پلاسمین را غیرفعال می کند تا فیبرینولیز را در محل آسیب جمع کند.

تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر
تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر

اسامی دیگر تست دی دایمر (آزمایش D dimer):

fragment D-dimer

fibrin degradation fragment

آزمایش دی دایمر

آزمایش تشخیص لخته خون

موارد استفاده تست D-dimer:

 آزمایش D dimer برای تشخیص اینکه آیا شما اختلال لخته شدن خون دارید یا خیر استفاده می شود. این اختلالات عبارتند از:

  • ترومبوز ورید عمقی (DVT)، یک لخته خونی که در عمق ورید قرار دارد. این لخته‌ها معمولاً روی ساق پا تأثیر می‌گذارند، اما می‌توانند در سایر قسمت‌های بدن نیز ایجاد شوند.
  • آمبولی ریه (PE)، انسداد یک لخته خون در شریان ریه است که زمانی اتفاق می‌افتد که لخته‌ای در قسمت دیگری از بدن شما (اغلب پا یا بازوی شما) از طریق جریان خون جریان می‌یابد و در رگ‌های خونی ریه گیر می‌کند.
  • لخته شدن DVT یکی از علل شایع PE است.
  • انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC)، وضعیتی که باعث تشکیل لخته های خونی بیش از حد می شود که می توانند در سراسر بدن تشکیل شوند و باعث آسیب اندام ها و سایر عوارض جدی شوند. DIC ممکن است در اثر آسیب های تروماتیک یا انواع خاصی از عفونت ها یا سرطان ایجاد شود.
  • سکته مغزی، انسداد در خون رسانی به مغز.

چرا به آزمایش دی دایمر نیاز دارم؟

 اگر علائم اختلال انعقاد خون مانند ترومبوز ورید عمقی (DVT) یا آمبولی ریوی  (PE) و سکته و DIC را دارید، ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید.

ترومبوز ورید عمقی (DVT) Deep vein thrombosis

معمولا در یکی از پاها یا بازوهای شما شکل می گیرد. همه افراد مبتلا به DVT علائمی ندارند، اما علائم می تواند شامل موارد زیر باشد: تورم پا یا بازو که گاهی به طور ناگهانی اتفاق می افتد. درد یا حساسیت در پای شما، که ممکن است فقط هنگام ایستادن یا راه رفتن اتفاق بیفتد.

گرمی در ناحیه پا یا بازوی شما که متورم یا درد می کند. پوستی که قرمز یا تغییر رنگ داده است. داشتن رگ هایی در نزدیکی سطح پوست شما که بزرگتر از حد طبیعی هستند.

آمبولی ریه Pulmonary embolism (PE)

 علائم آمبولی ریه عبارتند از:

  • تنگی نفس ناگهانی (تنگی نفس) یا تنفس سریع. 
  • درد شدید قفسه سینه که اغلب هنگام سرفه یا حرکت اتفاق می افتد. 
  • درد در پشت شما. 
  • سرفه (گاهی همراه با  خون یا خلط).
  • عرق کردن بیشتر از حد معمول ضربان قلب سریع (تاکی کاردی). 
  • احساس سرگیجه یا غش کردن.
انعقاد داخل عروقی منتشر Disseminated intravascular coagulation (DIC)

علائم DIC عبارتند از:

  • خونریزی لثه
  • حالت تهوع و استفراغ
  • درد شدید عضلانی و درد شکم
  • تشنج
  • ادرار کردن کمتر از حد معمول
  • سندرم حاد کرونری ACS
  • انتظار می رود سطح D-دایمر در حوادث ایسکمیک حاد سریعتر از سایر نشانگرهای قلبی افزایش یابد زیرا D-دایمر سریعتر از سایر مارکرها در دوره پاتوفیزیولوژی ACS ایجاد می شود.
سکته Stroke

علائم سکته مغزی عبارتند از:

  • بی حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا، به خصوص در یک طرف بدن.
  • سردرگمی ناگهانی
  • مشکل در صحبت کردن یا مشکل در درک آنچه می گوید.
  • مشکل دید ناگهانی در یک یا هر دو چشم.
  • مشکل ناگهانی در راه رفتن.
  • سرگیجه ناگهانی
  • از دست دادن تعادل یا عدم هماهنگی.
  • سردرد شدید ناگهانی بدون علت شناخته شده.
تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر
تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر

آنچه از تست دی دایمر باید بدانید

نوعه نمونه آزمایش D dimer

یک متخصص مراقبت های بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

شرایط آمادگی برای تست دی دایمر

برای آزمایش D-dimer نیازی به آمادگی خاصی ندارید.

خطرات تست D-dimer 

انجام آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطه ای که سوزن گذاشته شده درد خفیفی یا کبودی داشته باشید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین می روند.

 

نتایج تست D-dimer

اگر نتایج شما سطوح پایین یا نرمال D-dimer را در خون نشان می دهد، به این معنی است که احتمالاً اختلال لخته شدن خون ندارید.

اگر نتایج شما سطوح بالاتر از حد طبیعی D-dimer را نشان دهد، ممکن است به این معنی باشد که شما دچار اختلال لخته شدن خون هستید. اما نمی تواند نشان دهد که لخته در کجا قرار دارد یا نوع اختلال انعقادی شما چیست. همچنین، سطوح بالای D-dimer همیشه به دلیل مشکلات لخته شدن ایجاد نمی شود.

سایر شرایطی که می تواند باعث افزایش سطح D-dimer شود شامل بارداری، بیماری قلبی و جراحی اخیر، ضربه و عفونت، برخی از سرطان ها و شرایطی که فیبرین به طور طبیعی از بین نمی رود مانند بیماری کبدی است. سطح D-dimer همچنین در افراد مسن افزایش می یابد و در صورت ابتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است نتایج مثبت کاذب رخ دهد.

 

آزمایش های مکمل تست D-dimer

اگر نتایج آزمایش D-dimer شما نرمال نبود، ممکن است پزشک شما یک یا چند آزمایش تصویربرداری را برای تشخیص اختلال لخته شدن تجویز کند از جمله:

(Doppler ultrasound) سونوگرافی داپلر

آزمایشی که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از رگ های شما استفاده می کند.

(CT angiography) سی تی آنژیوگرافی

در این آزمایش، رنگ مخصوصی به شما تزریق می‌شود که به رگ‌های خونی شما کمک می‌کند تا بر روی نوع خاصی از دستگاه اشعه ایکس نمایان شوند.

(Ventilation-perfusion (V/Q) scan)   اسکن تهویه-پرفیوژن (V/Q)

 این دو تست ممکن است جداگانه یا با هم انجام شوند. هر دوی آنها از مقادیر کمی از مواد رادیواکتیو استفاده می کنند تا به دستگاه اسکن کمک کنند تا ببیند هوا و خون چگونه در ریه های شما حرکت می کنند.

 

عواملی که تشکیل لخته خون را تشدید می کند

 عوامل خطر برای ایجاد لخته های خون نامناسب یا غیر طبیعی عبارتند از:

  • انجام عمل جراحی بزرگ یا تجربه تروما.
  • سابقه ترومبوآمبولی وریدی قبلی (VTE)
  • استخوان شکسته، گچ
  • بی حرکتی طولانی مدت، که می تواند شامل نشستن برای سفرهای طولانی یا استراحت طولانی مدت در رختخواب باشد.
  • بستری شدن در بیمارستان یا اقامت در خانه سالمندان
  • مصرف قرص های ضد بارداری یا هورمون درمانی جایگزین
  • بارداری یا زایمان اخیر
  • داشتن سابقه خانوادگی لخته شدن خون، یا یک بیماری خاص، مانند بیماری (Factor V Leiden) فاکتور V لیدن، سندرم آنتی فسفولیپید یا پلی سیتمی ورا.
  • ابتلا به نوع خاصی از سرطان
  • ابتلا به بیماری کروناویروس  (COVID-19)
  • چاقی
  • سیگار کشیدن
  • سن بالای ۶۰ سال
  • نژاد: افراد سیاه‌ پوست احتمال اینکه سطح D-dimer بالایی داشته باشند بیشتر است.
  • فیبریلاسیون دهلیزی
  • سندروم کرونر حاد
  • خونریزی دستگاه گوارشی فوقانی (GIB hemorrhage)
  • غدد بدخیم
  • کم‌خونی داسی شکل
  • بیماری های حاد کبدی

فیبرین در دوران بارداری تشکیل و تجزیه می شود، بنابراین ممکن است سطح D-dimer را افزایش دهد. با این حال، اگر در خانم باردار یا در دوره بلافاصله پس از زایمان مشکوک به DIC باشد، ممکن است از آزمایش D-dimer همراه با PT، PTT، فیبرینوژن و شمارش پلاکت برای کمک به تشخیص وضعیت او استفاده شود. اگر زن DIC داشته باشد، سطح D-dimer او بسیار بالا می رود.

 

انواع روش های دی دایمر

روش های دقیق چند تستی اتوماتیک برای سنجش هایی مانند ELISA، ایمونوتوربیدیمتری تقویت شده با لاتکس و کمی لومینسانس به طور معمول توسط آزمایشگاه های مرکزی استفاده می شود.

در حالی که سنجش‌های D-dimer در نظر گرفته شده برای استفاده در کنار تخت در کلینیک‌ها و مراکز مراقبت فوری به انواع روش‌های آزمایشی جدید مانند ایمونواسی‌های آنزیمی، ایمونوفیلتراسیون و ایمونوکروماتوگرافی متکی هستند.

سنجش های مدرن برای D-dimer مبتنی بر آنتی بادی مونوکلونال است.  روش ایمونوسوربنت متصل به آنزیم (ELISA) روش مرجع برای تجزیه و تحلیل D-dimer در آزمایشگاه بالینی مرکزی است، اما انجام آن زمان بر است.  اخیراً تعدادی از سنجش‌های D-dimer سریع و نقطه‌ای برای مراقبت‌های حاد که از روش‌های گوناگونی استفاده می‌کنند، توسعه یافته‌اند.

با توجه به تنوع سنجش‌های D-dimer مورد استفاده در آزمایشگاه‌های مرکزی و محیط‌های مراقبتی، چندین هشدار باید برای اطمینان از تفسیر مناسب و کاربرد بالینی نتایج اتخاذ شود که شامل در نظر گرفتن متغیرهای پیش تحلیلی و مواد مداخله گر، و همچنین درمان دارویی بیمار و بیماری زمینه ای است.

سنجش‌های D-dimer نیز باید در مطالعات بالینی تایید شوند، مقادیر cut-off را تعیین کرده و طبق توصیه‌های سازنده معرف گزارش شوند.

تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر
تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر

اصول آزمایش D dimer

تست D-Dimer  بر اساس یک روش ایمونوتوربیدیمتریک تقویت شده لاتکس است. پروتئین های D-Dimer موجود در نمونه به آنتی بادی اختصاصی ضد D-Dimer که روی ذرات لاتکس پوشانده شده است، متصل می شود و باعث آگلوتیناسیون می شود. درجه کدورت ناشی از آگلوتیناسیون را می توان به صورت نوری اندازه گیری کرد که متناسب با مقدار D-Dimer در نمونه است.

سنجش D-Dimer  برای تعیین کمی محصولات تجزیه فیبرینوژن/فیبرین (D-Dimer) در پلاسمای انسان است. اندازه گیری D-Dimer به عنوان کمکی در تشخیص وجود انعقاد داخل عروقی و فیبرینولیز استفاده می شود. و فقط برای استفاده تشخیصی آزمایشگاهی است.

در افراد سالم، غلظت D-Dimer در خون کمتر از ۴۰۰ – ۵۰۰ نانوگرم در میلی لیتر FEU است

 (fibrin Equivalent Unit: واحد معادل فیبرین).

 

محدوده تشخیصی تست دی دایمر

محدوده های مرجع برای D-dimer در زیر آمده است:

D-dimer با افزایش سن افزایش می یابد. بنابراین پیشنهاد شده است که برای بیماران بالای ۵۰ سال مشکوک به ترومبوآمبولی وریدی (VTE) از cut off برابر با سن بیمار در سال × ۱۰ میکروگرم در لیتر (یا x 0.056 نانومول در لیتر) استفاده شود، زیرا مثبت کاذب را بدون افزایش قابل ملاحظه نرخ منفی کاذب کاهش می دهد.

اندازه گیری متناوب D-dimer در واحدهای معادل فیبرینوژن (FEU) است. وزن مولکولی مولکول فیبرینوژن تقریباً دو برابر مولکول D-dimer است و بنابراین  mcg/mL 1.0 معادلmcg/mL d-dimer  ۰.۵ است.

واحد

بزرگسال غیرباردار

۳ ماه اول

۳ ماه دوم

۳ ماه سوم

mg/L or µg/mL

< 0.5

۰.۰۵ – ۰.۹۵

۰.۳۲ – ۱.۲۹

۰.۱۳ -۱.۷

µg/L or ng/mL

< 500

۵۰ – ۹۵۰

۳۲۰ – ۱۲۹۰

۱۳۰ – ۱۷۰۰

nmol/L

< 2.7

۰.۳ – ۵.۲

۱.۸ – ۷.۱

۰.۷ – ۹.۳

 

منابع
  1. American Heart Association [Internet]. Dallas (TX): American Heart Association Inc.; c2020. Symptoms and Diagnosis of Venous Thromboembolism (VTE); [cited 2020 Jan 8]; [about 3 screens].
  2. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2020 Jan 8]; [about 3 screens].
  3. Patel, K. and Chun, L. (2017 July 05, Updated). Deep Venous Thrombosis (DVT). Medscape Emergency Medicine. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/1911303-overview. Accessed on 5/05/18.
  4. Szigeti, R. (2014 December 10, Updated). D-Dimer. Medscape Laboratory Medicine. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/2085111-overview#showall. Accessed on 5/05/18.
  5. Kogan AE, Mukharyamova KS, Bereznikova AV, Filatov VL, Koshkina EV, Bloshchitsyna MN, Katrukha AG (July 2016). "Monoclonal antibodies with equal specificity to D-dimer and high-molecular-weight fibrin degradation products". Blood Coagulation & Fibrinolysis. ۲۷ (۵): ۵۴۲–۵۰. doi:۱۰.۱۰۹۷/MBC.0000000000000453. PMC۴۹۳۵۵۳۵. PMID۲۶۶۵۶۸۹۷
  6. Schutte T, Thijs A, Smulders YM. Never ignore extremely elevated D-dimer levels; they are specific for serious illness. Neth J Med [Internet]. 2016 Dec [cited 2020 Jan 8];74(10):443-448.

1 دیدگاه برای تست دی دایمر | تست D-dimer | آزمایش D dimer

  1. محدثه –

    بهترینید،بهترین بمانید

دیدگاه خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *