فهرست مطالب

آزمایش دی دایمر

معرفی آزمایش D-dimer

D-dimer test

دی دایمر چیست؟

 آزمایش D-dimer در چه زمانی مفید است؟

روش و نحوه آزمایش D-dimer چگونه است؟

تا پایان مقاله، همراه تستا باشید تا علاوه بر پاسخ سوالات فوق اطلاعات کاملی در خصوص دی دایمر به شما ارائه شود.

آزمایش دی دایمر چیست؟

مقدمه:

اگر لخته‌های خون به طور فعال در جایی از عروق انسان تشکیل شود خطراتی برای سلامتی ایجاد شده و ممکن است منجر به ایست قلبی و یا سکته مغزی گردد.

آزمایش D-dimer یک آزمایش خون است که نشان می‌دهد آیا لخته خون تشکیل شده و مشکلاتی نظیر آمبولی ریه و ترومبوز سیاهرگ عمقی و سایر بیماری های ناشی از ایجاد لخته خونی را مشخص می نماید.

انجام به موقع و دقیق آزمایش D-dimer و تشخیص پزشک متخصص شرط اطمینان به نتایج آزمایش می باشد.

آزمایش D-dimer میزان پروتئینی به نام «فیبرین D-dimer» را در خون اندازه می‌گیرد. فیبرین D-dimer زمانی تولید می‌شود که فیبرین (پروتئینی که اصلی‌ترین بخش لخته خون است)، به طور فعال در قسمت‌هایی از سیستم عروقی تخریب شود.

لخته شدن خون روند بسیار پیچیده‌ای است. این روند شامل فعال شدن مجموعه‌ای از پروتئین‌های موجود در گردش خون است (فاکتور‌های انعقادی و یا فاکتور‌های لخته کننده) و در نهایت تولید رشته‌های بلند فیبرین است. لخته خون از رشته‌های فیبرین و پلاکت‌های خونی به‌دام‌افتاده در بین این رشته تشکیل شده است.

معمولاً هنگام خون ریزی، بدن با تشکیل لخته خونی از خون ریزی جلوگیری می کند. با این حال، مقدار لخته خون متناسب با جراحت و خون ریزی تشکیل می گردد.

فرآیند محدود کردن اندازه لخته توسط پروتئینی به نام پلاسمین انجام می‌گیرد. پلاسمین با تخریب لبه‌های لخته خون از رشد بی رویه آن جلوگیری می کند.

فیبرین D-dimer نتیجه تجزیه‌ فیبرین توسط پلاسمین است. تست D-dimer مقدار فیبرین های تخریب شده را نشان می دهد و افزایش سطح D-dimer خون نشان‌دهنده فعال شدن لخته خون است.

D-dimer نحوه تشکیل لخته خون و دی دایمر
D-dimer نحوه تشکیل لخته خون و دی دایمر

هدف از این تست

اگرچه آزمایش D-dimer در ارزیابی انواع بیماری‌‌های پزشکی سودمند است، اما اغلب در هنگام تشخیص وجود آمبولی ریوی و یا ترومبوز سیاهرگ عمقی کاربرد دارد.

طی چند دهه گذشته، انواع مختلفی از آزمایش خون D-dimer ابداع و استفاده می گردد. آزمایش دی دیمر از دسته آزمایش‌های بیوشیمیایی و در رده ایمنی سنجی محسوب می گردند.

تجزیه تحلیل آزمایش خون D-dimer به موارد زیر بستگی دارد:
تشخیص پزشک

تعیین میزان طبیعی یا غیر طبیعی بودن D-dimer در نتیجه آزمایش البته متناسب به فرد

اکثر آزمایشگاه‌ها سطح D-dimer ۵۰۰ نانوگرم در میلی‌لیتر یا بالاتر را «حد نرمال» می‌دانند.

تعیین مرز بیش از حد طبیعی بستگی به شرایط فرد و شرایط بالینی دارد.

تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر
تجزیه فیرین و روش تشکیل دی دایمر

ویدیو  تست D-dimer:

در این ویدیو ضمن معرفی D-Dimer، با تاثیر آن در ارزیابی شرایطی مانند ترومبوز و آمبولی آشنا می شویم.

هنگامی که یک لخته حل می شود، محصولات تخریب فیبرین تولید می کند و در میان آنها D-dimer پروتئینی است که می تواند در شرایطی مانند ترومبوز ورید عمقی و آمبولی ریه افزایش یابد.

مدت ویدیو: ۹ دقیقه و ۵۱ ثانیه           فرمت: MP4           حجم فایل: ۱۴ مگابایت       زبان: اصلی

موارد مؤثر در افزایش سطح D-dimer:

  • سن بالای ۶۰ سال
  • مصرف دخانیات
  • نژاد: افراد سیاه‌پوست به احتمال بیشتری سطح D-dimer بالایی دارند
  • بی‌تحرکی
  • بارداری
  • اعمال جراحی اخیر
  • فیبریلاسیون دهلیزی
  • سندروم کرونر حاد
  • ضربه
  • خونریزی دستگاه گوارشی فوقانی (GI hemorrhage)
  • شوک
  • غده بدخیم
  • عفونت
  • کم‌خونی داسی شکل
  • مسمومیت حاملگی بدون تشنج
  • بیماری حاد کبدی
  • انعقاد درون رگی منتشر

این لیست طولانی از بیماری‌ها تحلیل و تشخیص علت افزایش سطح D-dimer را با دشواری روبرو می کند.

اما آنچه علت انجام آزمایش دی دایمر (D-dimer) می باشد و تشخیص آن از اهمیت برخوردار می باشد موارد مشکوک به آمبولی ریوی یا ترومبوز سیاهرگی است.

آزمایش D-Dimer
آزمایش D-Dimer نمونه گیری

 آزمایش D-dimer در چه زمانی مفید است

با وجود این محدودیت‌های ذاتی، موارد متعددی وجود دارد که آزمایش D-dimer در پزشکی بالینی مفید است. این موارد شامل:

آمبولی ریوی

اکثر افرادی که اخیرا مبتلا به آمبولی ریوی شده‌اند، سطح D-dimer بالایی خواهند داشت. با این حال، از آنجا که بسیاری از شرایط دیگر نیز باعث افزایش سطح D-dimer می‌شوند، از این آزمایش به تنهایی نمی‌توان برای تشخیص آمبولی ریوی استفاده کرد.

ترومبوز سیاهرگ عمقی

آزمایش D-dimer تقریبا در هر فرد مبتلا به ترومبوز سیاهرگ، بالاست. به همین دلیل، یک آزمایش دی دایمر (D-dimer) با سطح پایین می‌تواند در رد ترومبوز سیاهرگ عمقی مفید باشد به‌ویژه در افرادی که علائم بالینی آنها در داشتن ترومبوز سیاهرگی بسیار قانع‌کننده به نظر نمی‌رسد.

بیماری عروق کرونری

مقادیر بالای دی دایمر (D-dimer) با بیماری عروق کرونری در ارتباط است. این امر به ویژه برای افرادی که دارای سندروم حاد کرونر (ACS) هستند- شرایط اضطراری که در هنگام پارگی آترواسکلروتیک (atherosclerotic plaque ruptures) ایجاد می‌شود، منجر به تشکیل لخته خون حاد در یک سرخرگ کرونری می‌شود.

انعقاد درون عروقی منتشر (DIC)

DIC یک بیماری پیچیده و غیر‌معمول است که در آن تشکیل لخته خون گسترده در سراسر سیستم عروقی رخ می‌دهد. در نتیجه میزان دی دایمر (D-dimer) در تست انجام شده بالا خواهد بود.

DIC به دلیل انواع بیماری‌های جدی از جمله سرطان، عفونت‌های گسترده، بیماری کبدی یا آسیب شدید به بافت‌ها ایجاد می‌شود. درمان DIC دشوار است و اگر شدید باشد، اغلب مرگبار است.

هایپرفیبرینولیز

هایپرفیبرینولیز نوع دیگری از اختلالات لخته شدن خون، شبیه به DIC و با همان موارد بیماری‌های زمینه‌ای است. آزمایش D-dimer گاهی اوقات می‌تواند برای ارزیابی این بیماری مفید باشد.

روش و نحوه آزمایش

نمونه گیری :

ظرف‌های نمونه‌گیری متناسب با تست دی دایمر (D-dimer) انتخاب می‌شود. از ظرف‌های حاوی ضد انعقاد سیترات استفاده می‌شود. و نیاز به  ناشتایی ندارد.

بهترین روش‌های انجام تست کدامند؟

الف) الایزا:

الایزا به روش‌های مختلفی انجام می شود. در این روش آنتی ژن متصل  به سطح جامد با آنتی بادی  همراه با آنزیم  وارد واکنش می شود. تشخیص، با ارزیابی فعالیت این آنزیم به کمک سوبسترا صورت می گیرد.

ب) Latex agglutination test:

این روش سریع و نسبتا آسان، ذرات D-dimer را به صورت کیفی و نیمه کمی اندازه‌گیری می‌کند. ذرات دی دایمر (D-dimer) موجود در خون با آنتی بادی‌های اختصاصی مونوکلونال واکنش می‌دهند. کمپلکس آنتی بادی‌های مونوکلونال و ذرات  D-dimer به مواد لاتکس متصل شده و ذرات آگلوتینه لاتکس مشاهده می‌شود.

آزمایش D-Dimer
آزمایش D-Dimer - کیت تشخیص سریع

ج) کیت تشخیص سریع دی دایمر (D-dimer)

در این نوع آزمایش که کیت تشخیصی سریع دی دیمر را نمایش می دهد، میزان تخریبی مرتبط با هم (CL-FDP) را به صورت کیفی یا نیمه کمی در خون و پلاسمای انسان مشخص می کند. نتیجه این تست در ۱۰ دقیقه مشخص می گردد.

نمونه ای از کیت های آزمایشی D-Dimer

لیست قیمت تست دی دایمر - تست D-Dimer
لیست قیمت تست D-Dimer - آزمایش D dimer
منابع

One thought on “تست دی دایمر چیست؟

  1. tkescorts گفت:

    Greetings! Very helpful advice in this particular article! It is the little changes that will make the largest changes. Many thanks for sharing!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *