روش های نمونه برداری عفونت های دستگاه تنفسی (RTIs)

عفونت تنفسی و نمونه گیری

Respiratory tract infections (RTIs)

عفونت های دستگاه تنفسی (RTIs) چیست؟

عفونت های دستگاه تنفسی (RTIs) عفونت بخش هایی از بدن است که در تنفس نقش دارند، مانند سینوس ها، گلو، راه های هوایی یا ریه ها. اکثر RTIs ها بدون درمان بهتر می شوند، اما گاهی اوقات ممکن است نیاز به دیدن GP داشته باشد.

علائم ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی (RTIs)

• سرفه — شما ممکن است به ارمغان بیاورد تا مخاط (خلط)
• عطسه کردن
• بینی پر از پر یا سرریزش
• یک گلو درد
• سردرد
• درد عضلانی
• بی نفسی، سینه تنگ یا خس خس سینه
• درجه حرارت بالا
• احساس به طور کلی ناخوشایند

علائم عفونت های دستگاه تنفسی

روش های نمونه برداری عفونت های دستگاه تنفسی

جمع آوری خلط

استفاده از نمونه خلط روشی غیر تهاجمی و ارزان برای تعیین عامل بیماری در پنومونی و عفونت های دستگاه تنفسی است.

اگرچه این روش خیلی راحت و سهل الوصول است، اما نتایج نمونه های خلط اغلب برای تشخیص عفونت های دستگاه تنفسی مفید نمی باشد؛ چون در جمع آوری خلط، نمونه با فلور طبیعی اروفارنژیال آلوده می شود، حتی اگر برای جمع آوری نمونه خلط آموزش های کافی به بیمار داده شده باشد.

بیماران باید با یک سرفه عمیق خلط خود را جمع آوری و تا حد امکان از آلوده شدن با آب دهان اجتناب کنند. نمونه عفونت های دستگاه تنفسی را داخل یک ظرف استریل جمع آوری و سریعا به آزمایشگاه ارسال نمایند.

جمع آوری خلط از طریق روشهای القایی

بیمارانی که قادر نیستند خلط خود را بگیرند، الزم است به وسیلۀ کارکنان بخش های بیمارستان برای نمونه گیری یاری شوند تا با تحریک بتوانند یک نمونه قابل قبول تهیه کنند. این نوع نمونه برای جداسازی عواملی چون مایکوباکتریو م ها و قارچ ها مناسب است. همچنین، برای تشخیص پنوموسیستیس کارینی مفید است.

جمع آوری خلط از طریق روشهای القایی

این نمونه به واسطه استنشاق محلول نمکی حاوی ۱۵ درصد سدیم کلرید و۱۰ درصد گلیسرین برای حدود ۱۰ دقیقه یا تا شروع سرفه عمیق به دست می آید.

ترشحات دستگاه تنفسی تحتانی که به این روش تهیه می شود شبیه آب دهان و آبکی است؛ زیرا حاوی موادی هستند که مستقیم از فضای کیسه های هوایی گرفته می شوند.

این نمونه ها معمولاً برای کشت کافی هستند و در آزمایشگاه باید بدون بررسی مقدماتی پذیرش شوند. گرفتن نمونه های عفونت های دستگاه تنفسی ممکن است در بیشتر موارد پزشک را از استفاده از روشهای تهاجمی تر مانند برونکوسکوپی یا آسپیراسیون به وسیله سوزن، معاف کند.

 کشت خون

۸  درصد پنومونی های مرتبط با ونتیالسیون کشت خون مثبت است. در ۲۰%مطالعات نشان داده است که در بیماران بد حال، باکتریمی همیشه مربوط به عفونت های ریوی نیست.

درصورتی که از کشت خون بیمار مبتال به عفونت ریوی ارگانیسم مشابه جدا شود، نشان دهنده کانون عفونت در ریه است، ولی تحقیقات نشان داد ه اند که در ۵۰ درصد از مواردی که کشت خون آنها مثبت است، منشأ عفونت در قسمت دیگری از بدن وجود دارد.

در این موارد، میکروارگانیسم جداشده از خون و ترشحات عفونت های دستگاه تنفسی یکسان نیست.

آسپیراسیون شیره معده

این نوع نمونه برای جداسازی باسیل اسید فاست مناسب و برای بیمارانی که قادر به جمع آوری خلط نیستند به ویژه کودکان مفید است.

آسپیراسیون آندوتراکئال

آسپیراسیون آندوتراکئال اغلب برای تشخیص پنومونی در بیمارانی به کار می رود که لوله گذاری شده اند. ترشحات عفونت های دستگاه تنفسی در آزمایشگاه باید مانند خلط درنظر گرفته شود.

برونکوسکوپی

برای تشخیص پنومونی، به ویژه در افراد آلوده به HIV و دیگر بیماران دارای نقص برای تشخیص پنومونی، به ویژه در افراد آلوده به نقص سیستم ایمنی اغلب الزم است از روشهای تهاجمی تر استفاده کرد. با این روش می توان ترشحات مخاط برونش (عفونت های دستگاه تنفسی) را مستقیماً مشاهده کرد و برای بیوپسی جمع آوری نمود.

در هنگام برونکوسکوپی پزشکان می توانند نمونه هایی از شستشوی برونش ها یا آسپیراسیون برونش ها (BAL) را به دست آورند. مقداری از سرم فیزیولوژی استریل را داخل برونشها تلقیح و سپس توسط برونکوسکپی جمع آوری می کنند.

از آنجا که برونکوسکپی از طریق بینی وارد می شود، بنابراین، با فلور دستگاه تنفسی فوقانی آلوده می شود، اما این نمونه از عفونت های دستگاه تنفسی برای تشخیص بسیار مفیدتر از خلط است.

گرفته نمونه برداری عفونت تنفسی از مجرای بینی و گلو توسط سواب نازال

سواب نازال

به کمک سواپ نازال می توان نمونه های از عفونت های دستگاه تنفسی از مجاری حلق و بینی استفاده کرد.

با جمع آوری نمونه عفونت های دستگاه تنفسی (RTIs) خصوصاً در کیت های تشخیص سریع (رپیت) توسط سواب نازل بسیار متداول می باشد.

مراحل نمونه برداری عفونت تنفسی توسط سواب نازوفارنکس

1. سواب خشک را داخل سوراخ بینی قرار دهید و به نازوفارنکس برگردید.
2. برای چند ثانیه در جای خود بگذارید.
3. به آرامی سواب را در حالی که کمی آن را می چرخانید بردارید.
4. از یک سواب متفاوت برای سوراخ دیگر بینی استفاده کنید.
5. نوک سواب را داخل ویال حاوی VTM قرار دهید تا چوب اپلیکاتور بشکند.

رعایت نکات ایمنی در نمونه برداری عفونت تنفسی

مراحل نمونه برداری عفونت تنفسی توسط سواب اوروفارنکس

1. از بیمار بخواهید که دهان خود را باز کند.
2. زبان را به پایین فشار دهید.
3. حلق خلفی را سواب بکشید.
4. از لوزه ها دوری کنید.

نمونه برداری عفونت تنفسی توسط آسپیرات نازوفارنکس

مراحل نمونه برداری عفونت تنفسی توسط آسپیرات نازوفارنکس

1. تله مخاطی را به منبع خلاء وصل کنید.
2. کاتتر را در سوراخ بینی موازی با کام قرار دهید.
3. از مکنده استفاده کنید.
4. به آرامی کاتتر را در حالی که کمی می چرخانید خارج کنید.
5. این کار را با سوراخ دیگر بینی با استفاده از همان کاتتر تکرار کنید.
6. پس از جمع آوری نمونه عفونت های دستگاه تنفسی، کاتتر را با ۳ میلی لیتر VTM بشویید و VTM را به یک ویال پلاستیکی برگردانید.

نحوه نگهداری نمونه های تنفسی برای VTM:

• انتقال به آزمایشگاه در اسرع وقت.
• نمونه های عفونت های دستگاه تنفسی را در دمای ۴ درجه سانتیگراد و حد اکثر ظرف ۴۸ ساعت نگهداری کنید.
• اگر نمونه ای باید بیش از ۴۸ ساعت نگهداری شود لازم است در دمای ۷۰- درجه سانتیگراد نگهداری گردد.
• در فریزر استاندارد نگهداری نشود – روی یخ خشک یا در یخچال نگهداری شود.
• از چرخه های انجماد و ذوب خودداری کنید.

نکات ایمنی در حمل و نقل نمونه های بسته بندی عفونی

•  از سه لایه بسته بندی استفاده کنید.
•  لایه اول باید آب بند باشد.
•  در تمام لایه ها از مواد جاذب استفاده کنید.
•  نباید بیش از ۵۰۰ میلی لیتر در هر ظرف نمونه باشد.
•  نمونه های عفونت های دستگاه تنفسی را در دمای ۴ درجه سانتیگراد نگهداری کنید.

آزمایش نمونه های عفونی و رعایت نکات ایمنی

ایمنی آزمایشگاهی

•  آزمایش‌های آزمایشگاهی مرتبط با عفونت های دستگاه تنفسی باید در آزمایشگاه‌های ایمنی زیستی سطح ۳ انجام شود.
•  به عوامل عفونی که ممکن است از طریق هوا منتقل شوند توجه داشته باشید.
•  پرسنل آزمایشگاه لازم است از ماسک‌های تنفسی استفاده نمایند.
• دست زدن به مواد عفونی خودداری کنید.
•  همیشه از وسایل حفاظت فردی استفاده کنید.
•  مراقب اجسام تیز باشید خطر آلودگی در اثر جراحت بسیار جدی است.
• هر یک از نمونه های عفونی را به عنوان یک نمونه خطرناک در نظر گرفته و احتیاط لازم را انجام دهید.
• نمونه های عفونی مانند سایر نمونه های آزمایشگاهی باید به درستی و با دقت برچسب گذاری، بارکد و … مشخص شوند.

این مقاله از منابع مختلف گردآوری شده و بخشی از آن در خصوص اصول جمع آوری نمونه های آزمایشگاهی نمونه های تنفسی توسط دکترحسین صمدی آماده شده است.

وب سایت تخصصی ریه و بیماری های مرتبط