الایزا
کیت های بیوشیمی
کیت های مولکولی و سایر
کیت های دامپزشکی
کیت های زیبایی
تجهیزات آزمایشگاهی
کیت های تشخیص سریع
مصرفی
جرم گیری، تمیز کردن و شستشوی ظروف آزمایشگاهی
Washing laboratory glassware
لازمه آزمایش موفق و سلامت کارکنان وابسته به شستشوی ظروف آزمایشگاهی و تمیز کردن ظروف شیشه ای و پلاستیکی است.
استفاده از انواع مواد شوینده و آنتی باکتریال، خیساندن ظروف، حمام های اسید و استرلیزاسیون از مهم ترین شیوه هایی است که در شستشوی ظروف آزمایشگاهی کاربرد دارد.
فهرست مطالب
ظروف آزمایشگاهی
تمیز کردن ظروف شیشه ای در آزمایشگاه های تشخیص طبی علاوه بر رعایت بهداشت و مراقبت از سلامت کارکنان، مستقیماً بر روی نتایج صحیح و دقیق آزمایش های انجام شده تاثیر گذار است. شستشوی ظروف آزمایشگاهی با کمک گرفتن از برس های مخصوص و با بهره گیری از مواد شوینده و یا محلول های تمیز کننده به حد مطلوب تمیز کرده و در پایان با آب دیونیزه شسته می شوند. علاوه بر آن با استفاده از شستشوی آزمایشگاهی و دستگاه های اتوکلاو، عمل استریلیزه و عقیم سازی قابل انجام است.
به هنگام شستشوی ظروف شیشه ای آزمایشگاهی بهتر است از مواد شوینده ای که خواص ضد باکتری داشته و کمی ساینده دارند استفاده گردد. در صورتی که نیاز دارید از ظروف شیشه ای شسته شده بلافاصله استفاده نمایید، لازم است آن ها را خشک کنید، در این موارد می توانید ۲ تا ۳ مرتبه با استون آن ها را بشویید، با این کار استفاده از آب حذف شده و محلول استون نیز به سرعت تبخیر می گردد.
ویژگی های ظروف شیشه ای
- ظروف آزمایشگاهی مورد استفاده در آزمایشگاه شیمی بالینی عموماً از جنس شیشه یا پلاستیک هستند.
- شیشه از انواع سیلیکات و با پیچیدگی خاصی تهیه می شود و خصوصیات ظروف شیشه ای به نوع آنیون و کوتیون متفاوت خواهد بود.
- ساختار شیشه و رنگ آن به اضافه شدن کاتین های اهن (Fe) یا نیکل (Ni) بستگی دارد.
- ساختار اساسی شیشه می تواند رنگ را تغییر دهد.
- خواص حرارتی و میزان مقاومت به حرارت در ظروف شیشه ای آزمایشگاهی متناسب با ترکیب اکسید بور (B2O3) در ساختار آن متفاوت است. این نوع ظروف شیشه بوروسیلیکات نامیده شده و کاربرد فراوانی در آزمایشگاه دارند.
انواع شیشه های استفاده شده در آزمایشگاه
ظروف شیشه ای آزمایشگاهی با توجه به ناخالصی های که به سیلسیم اضافه می شود، متفاوت خواهد و بود هر کدام دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند. با تغییر نوع و درصد مواد افزوده شده و روش تهیه شاهد شیشه های مختلفی خواهیم بود.
شیشه بوروسیلیکات
معروف ترین نوع شیشه است که در ساخت ظروف آزمایشگاهی استفاده می شود.
ویژگی های شیشه بوروسیلیکات:
ویژگی های شیشه بوروسیلیکات عبارت است از:
- مقاوم در برابر گرما و شوک حرارتی.
- تغییر انبساطی ناچیز در برابر گرما. (بنابراین می توانید از آن برای گرم کردن یا عقیم سازی استفاده کنید).
- مقاوم در برابر خوردگی.
- محتوای قلیایی پایینی.
- حاوی عنصر گروه روی (Zn) آزاد.
- فاقد فلزات سنگین مانند آرسنیک و آنتیموان.
اثر گرما بر روی شیشه بوروسیلیکات:
ظروف شیشه ای آزمایشگاهی که از جنس شیشه بوروسیلیکات تهیه شده تحمل دمای بالایی دارند، در جدول زیر نقاط بحرانی دما در شرایط مختلف آمده است.
شرایط دوام شیشه | توضیحات | دمای بحرانی |
نقطه کرنش | حداکثر دمایی است که در آن می توانید از ظرف شیشه ای استفاده کنید. | ۵۱۰ °C |
نقطه بازپخت (نقطه بحرانی) | به اصطلاح نقطه تنش زدایی است. | ۵۵۵ °C |
نقطه نرم شدن | دمایی است که در آن یک لیوان نرم می شود. | ۸۲۰ °C |
شیشه نرم
نوع دیگری از شیشه که در ساخت ظروف آزمایشگاهی کاربرد دارد، شیشه نرم نامیده می شود. این نوع شیشه فاقد بور هستند و دارای مشخصات زیر هستند:
- ظروف فاقد بور هستند.
- این ظروف در برابر مواد قلیایی مقاومت بالایی دارند.
- در آزمایش و تماس با مواد به شدت قلیایی مناسب هستند.
- کاربرد اصلی آن ها در محلول ها قلیایی قوی است.
- مقاومت حرارتی آن ها کمتر از ظروف شیشه بوروسیلیکات است.
شیشه کورکس Corex
ظروف شیشه های کورکس دارای ویژگی های زیر هستند:
- شامل آلومینوسیلیکات است.
- ظروف با جنس کورکس به جای گرما از نظر شیمیایی مقاوم هستند.
- این نوع ظروف شیشه ای آزمایشگاهی از نظر مقاومت شیمیایی ۶ برابر مقاوم تر از شیشه بوروسیلیکات هستند.
- ظروف شیشه ای آزمایشگاهی کورکس در برابر مواد قلیایی و خراش مقاوم بالایی دارند.
- تحمل گرما دراین نوع ظروف کمتر از شیشه بوروسیلیکات و تا حدود ۲۵۰ °C را تحمل می کند.
- کاربرد این ظروف در سیلندرها و لوله های سانتریفیوژ است.
شیشه وایکور Vycor
شیشه های آزمایشگاهی وایکور (Vycor) که از برندهای معروف شیشه‌آلات ساخته شده شرکت کرنینگ (برند تجاری corning) است. وایکور شامل درصد بالایی از سیلیس است و در انتقال گرما بسیار کارآمد است، این ویژگی ظروف ساخته شده را در برابر شوک های حرارتی بسیار مقاوم می کند. ویژگی های ظروف شیشه اهی وایکور به قرار زیر است:
- میزان سیلیس بالایی در آن ها استفاده شده است.
- در برابر مواد اسیدی و مواد قلیایی مقاومت بالایی دارد.
- گرمای زیاد و شوک های حرارتی را به خوبی تحمل می کند.
- ظروف شیشه ای آزمایشگاهی وایکور قابلیت تحمل گرما تا ۹۰۰ °C را دارند.
- شوک حرارتی ۰ تا ۹۰۰ درجه سانتیگراد را تحمل می کند.
ظروف شیشه ای آزمایشگاهی بدون بور
ظروف شیشه ای آزمایشگاهی از این جنس فاقد بور هستند و ویژگی های شیشه نرم را دارند.
- در برابر مواد قلیایی مقاوم هستند.
- از نظر تحمل گرما از شیشه بوروسیلیکات ضعیف تر هستند.
- در گرم کردن و خنک کردن این ظروف باید دقت شود.
- معمولاً به این نوع شیشه «شیشه نرم» گفته می شود.
شیشه اکتینیک
- شیشه به رنگ قهوه ای یا کهربا هستند.
- در ساخت آن ها از مواد شیمیایی استفاده می گردد که منجر به تغییر رنگ آن ها به قرمز، قهوه ای و یا کهربایی شود.
- از مصارف این شیشه ها آن است که قادر است سرم را از نور محافظت کند.
- از مصارف این نوع ظروف شیشه ای آزمایشگاهی در ارتباط با موادی است که به نور حساس هستند نظیر: بیلی روبین، کاروتن و ویتامین A.
شیشه سنگ چخماق Filint
- شیشه سنگ چخماق دارای شاخص بالایی از انکسار هستند و در برابر نور محافظت می کنند.
- این ظروف شیشه ای آزمایشگاهی در انواع مات و شفاف برای نگهداری طولانی مدت مواد شیمیایی کاربرد دارند.
- در ساخت آن ها از سیلیکون، کلسیم و اکسید سدیم استفاده شده است.
- قیمت این نوع شیشه ارزان است.
- در برابر درجه حرارت بالا مقاوم نیستند.
- شوک حرارتی را تحمل نمی کنند.
- در برابر مواد شیمیایی مقاومت خوبی ندارند.
- ساخت آن ها نسبتاً راحت است، از این رو در ساخت بطری ها و ظروف آزمایشگاهی یکبار مصرف استفاده می شوند.
تمیز کردن ظروف شیشه ای
در شستشوی ظروف آزمایشگاهی دو روند کلی وجود دارد. شستشوی در آزمایشگاه های بزرگ و شستشو در آزمایشگاه های کوچک.
معمولاً در آزمایشگاه های بزرگ، از ماشین آلات مخصوص و اتوماتیک جهت شستشوی ظروف آزمایشگاهی استفاده می شود که این روند شامل سه مرحله است:
- مرحله شستشوی اتوماتیک: (با استفاده از مشخص کردن چرخه شستشوی در دستگاه).
- مرحله خشک کن اتوماتیک: (قرار دادن در خشک کن اتوماتیک با دمای کمتر از ۱۰۰ °C).
- مرحله شستشو: ابتدا شستشوی ظروف آزمایشگاهی توسط یک حلال آلی مخلوط با آب انجام می شود.
- مرحله خشک کن: سپس ظروف در معرض جریان هوا یا نیتروژن قرار می گیرد.
رایج ترین روش برای تمیز کردن ظروف شیشه ای:
- رایج ترین مورد استفاده برای تمیز کردن مواد شیمیایی است. در ادامه یکی از شیوه های رایج شستشوی ظروف آزمایشگاهی معرفی می گردد.
- ظروف شیشه ای آزمایشگاهی را با نگه داشتن آن در سفید کننده ۵٪ یا جوشاندن آن ضدعفونی کنید.
- می توانید از هر ماده شوینده یا پودر تمیز کننده استفاده کنید. (اتوکلاو ممکن است روش جایگزین باشد).
- اگر ظروف شیشه ای پس از استفاده در آب خیس شوند، ایده آل است.
- در صورت باقی ماندن اثراتی از کثیفی، بهتر است ظروف به مدت یک شب در محلول شوینده خیسانده شود.
- ابتدا ظروف را با آب شیر (تصفیه شده) و سپس با ابدیونیزه (deionized) شستشو دهید.
متداول ترین مواد ضد عفونی کننده عبارتند از:
- مواد شیمیایی آزاد کننده کلر: کلر قادر است انواع باکتری های گرم مثبت و منفی (نظیر: ویروس ایدز و هپاتیت) را از بین ببرد. متداول ترین آن ها هیپوکلریت (محلول سفید کننده) است که در خانه نیز استفاده می شود.
- آلدئیدها فرمالدئید و گلوتارآلدهید.
- الکل: شامل اتانول یا پروپانول ۷۰ تا ۸۰ درصد.
- فنول ها: شامل هیکولین، کلیرسول، استریکول و پرینتول.
تمیز شدن ظروف شیشه ای را چگونه تست کنیم؟
بهترین آزمایش برای کنترل تمیزی ظروف آن است که به روش زیر عمل کنید:
- ظرف را با آب پر کنید و سپس خالی کنید.
- هنگام خالی شدن آب باید روان و یکنواخت خارج شود.
- روی سطح ظرف یک لایه نازک از رطوبت و به طور یکنواخت باقی بماند.
- یکنواخت نبودن رطوبت و یا تقسیم شدن به قطرات آب، دلیل بر تمیز نشدن ظرف است.
نکاتی که تمیز کردن ظروف را آسان تر می کند:
- پس از اتمام کار ته مانده ظروف شیشه ای را خالی کنید.
- هنگام شستشوی ظروف آزمایشگاهی، بهتر است در وهله اول (و حتی هنگام اتمام آزمایش) به کمک آب از ته نشین شدن و تولید رسوب و جرم جلوگیری کرد.
- حتی الامکان ظروف شیشه های را بلافاصله پس از اتمام آزمایش بشویید و اگر امکان نظافت بلافاصله وجود ندارد، بهتر است آن ها را در آب خیس کنید.
- خیساندن ظروف در محلول مواد شوینده در تمیز شدن سریع تر و کامل تر کمک کننده است.
- برای آزمایش های خاص از لوله های یکبار مصرف استفاده کنید.
- در هنگام تمیز کردن ظروف شیشه ای به روش دستی از اسفنج و برس های با دسته های چوبی یا پلاستیکی استفاده کنید تا به ظروف آسیب نرسد.
- مطلوب است PH مواد شوینده خنثی باشند و مواد آلی را در دمای ۶۰ درجه سانتی گراد از بین ببرند.
- بیشتر اوقات، نیازی به مواد شوینده و آب نیست و با کمک حلال ها تمیز کردن انجام می شود.
انواع مواد شیمیایی تمیز کننده ظروف آزمایشگاهی
از موادی استفاده کنید که قادر به از بین بردن میکروارگانیسم ها باشد و مواد آلی را در دمای ۶۰ درجه سانتی گراد از بین برده و PH خنثی داشته باشد. توجه داشته باشید، در بسیاری از مواقع بهتر است به جای شستشو از حلال های مناسب استفاده شود.
مواد محلول در آب: نظیر کلرید سدیم یا محلول ساکارز. (پس از آن ۳ تا ۴ بار با آب دی یونیزه شستشو دهید).
مواد نامحلول در آب: نظیر محلول کلروفرم و هگزان (پس از آن ۲-۳ بار با اتانول یا استون شسته و آب دی یونیزه بشویید).
اسیدهای قوی: نظیر هیدروکلریک اسید (HCI) و اسید سولفوریک (H2SO4). (استفاده از اسید ها تحت هود بخار انجام شود و پس از آن چند بار با آب و آب دی یونیزه شسته شود).
اسیدهای ضعیف: نظیر اسید استیک رقیق شده(پس از آن ۳ تا ۴ بار با آب دی یونیزه شستشو دهید).
اسید نیتریک (HNO3)
اسید کرمیک: جهت تمیز کردن ظروف شیشه ای بسیار کثیف و کدر کاربرد دارد.
محلول اسید سولفوکرومیک: محلول های سولفوکرومیک از ترکیب اسید سولفوریک و اسید کرومیک تهیه شده و در بازار موجود است.
هیدروکسی سدیم ام ۶ (M NaOH ۶): این محلول بسیار گرمازا و خطرناک است و در مواردی که نیاز به نوع سبک تر آن باشد می توانید از هیدروکسی سدیم ام ۰.۱ (M NaOH 0.1) استفاده نمایید.(در صورتی که غلظت محلول زیاد باشد لازم است تحت هود بخار انجام شود و پس از آن چند بار با آب و آب دی یونیزه شسته شود).
محلول آمونیاک (NH4OH): این محلول ها را می توان بسته به نیاز با غلظت های مختلف تهیه کرد. (در صورتی که غلظت محلول زیاد باشد لازم است تحت هود بخار انجام شود و پس از آن چند بار با آب و آب دی یونیزه شسته شود).
شستشو با آب و صابون: ابتدا برای مدتی ظروف شیشه ای آزمایشگاهی را در محلول صابون خیس کنید. بعد از آن توسط برس و اسفنج شستشو ظروف آزمایشگاهی را کامل کرده و ابتدا با آب شیر و سپس با آب مقطر یا دی یونیزه شستشو دهید.
شستشوی ظروف خاص
شستشوی ظروف آزمایشگاهی بسته به نوع و کاربرد آن ها متفاوت بوده و نیاز به تمیز کردن خاص خود دارند. نوع آلودگی های ظروف یکسان نیست و همچنین ابعاد و اندازه های متفاوتی دارند.
ظروف شیشه ای هماتولوژی
هنگام برخورد و شستن ظروف هماتولوژی به شدت باید احتیاط کرد و این موارد عبارتند از:
- بهتر است ظروف هماتولوژی را بدون مواد شوینده بشویید تا از همولیز شدن RBC جلو گیری شود.
- لوله ها، پیپت ها و اسلایدها را با آب شیر بشویید.
- ظروف آغشته به مواد مصرفی هماتولوژی را برای چند ساعت در محلول دی کرومات خیس کنید و سپس با آب بشویید.
- در نهایت ظروف شسته شده را توسط هوای گرم خشک کنید.
پیپت ها
پیپت های خون برای تمیز کردن به روش زیر نیاز دارند:
- با پمپاژ و مکش و توسط آب مقطر، پیپت ها را تمیز کنید.
- استفاده از استون برای پیپت ها گزینه مناسبی است.
- در صورتی که احتمال آلودگی ظروف به میکروکلوت ها (ذراتی که با چشم دیده نمی شود) وجود دارد، می توانید این ظروف را چندین ساعت در محلول ۱۰٪ هیدروکسید پتاسیم خیس کنید.
- بگذارید در هوا خشک شوند.
روش آماده سازی محلول تمیز کننده دی کرومات
محلول دی کرومات به عنوان یک اکسید کنند قوی برای حذف مواد آلی و ضد عفونی موثر استفاده می گردد.
مواد لازم: سدیم دی کرومات = ۲۰ گرم (درجه فنی) و H2SO4 (متمرکز، درجه فنی) = ۳۰۰ میلی لیتر.
روش کار:
- دیکرومات سدیم را با آب مخلوط کنید تا خمیر غلیظ ایجاد شود.
- با دقت همراه با هم زدن و به آرامی اسید سولفوریک را اضافه کنید.
نکته:
- حین استفاده و زمانی که محلول از رنگ قرمز به رنگ سبز درآمد باید آن را دور ریخت.
- زمانی که از رنگ قرمز به سبز تغییر می کند، دور بریزید.
- محلول را در ظروف پلاستیکی نگهدارید.
- ظروفی که با محلول دی کرومات سدیم تمیز می شود، باید با آب و با دقت شسته شود.
- محلول دی کرومات سدیم مانند تمامی ترکیبات کرم خطرناک و با قدرت خورندگی بالا است و باید هنگام کار نکات ایمنی نظیر استفاده از دستکش، ماسک، عینک و تهویه محیط مورد توجه باشد.
روش خشک کردن
پس از شستشو به هر روش می بایست ظروف توسط خشک کن و جریان هوای گرم خشک شود. برای این کار روش های مختلف زیر وجود دارد:
- خشک کردن هوا.
- فر در دمای زیر ۱۰۰ °C و ظروف آزمایشگاهی پایین نگه داشته است.
- گاهی اوقات، ظروف شیشه ای با یک حلال آلی قابل مخلوط با آب شسته می شوند و سپس در معرض جریان هوا یا نیتروژن قرار می گیرد.
- ظروف را ذخیره کنید و از گرد و غبار محافظت کنید.
خطرات و ایمنی ظروف شیشه ای
- ظروف شیشه ای نازک تر از معمول را شستشو ندهید.
- ظروف شیشه ای آسیب دیده و یا ترک دار استفاده نکنید و آن ها را تمیز و یا شستشو نکنید.
- هرگز ظروف شیشه ای آسیب دیده سانتریفیوژ.
- پوشش دستکش محافظ هنگام دست زدن به ظروف شیشه ای تاکید می گردد.
- دفع زباله های ظروف شیشه ای شکسته را در کیسه های مخصوصی که با تیز مشخص شده اند دور بریزید.
- هنگامی که شیشه شکسته روی زمین وجود دارد، بلافاصله کف را تمیز کنید.
ظروف آزمایشگاهی از جنس پلاستیک
اکنون بسیاری از ظروف آزمایشگاهی نظیر سیلندر اندازه گیری (فارغ التحصیلی)، فنجان، بطری، قیف، لوله های سانتریفیوژ، پیپت و لوله از جنس پلاستیک و با برندهای مختلف قابل تهیه است.
استفاده از ظروف آزمایشگاهی پلاستیکی به جهت مزایایی نظیر غیر قابل شکستن و مقاومت در برابر خوردگی و اسیدها رو به افزایش است.
باید توجه داشته باشید در ظروف پلاستیکی احتمال ترکیب و جذب شدن مواد شیمیایی نظیرپروتئین ها، رنگ ها، ید، لکه ها و اسید پیکریک و … وجود دارد، از این رو کاربرد ظروف پلاستیکی بیشتر به صورت یکبار مصرف متداول است.
انواع پلاستیک:
- پلی اتیلن: از ارزان ترین مواد اولیه پلاستیکی هستند و بیشتر در ظروف یکبار مصرف کاربرد دارند.
- پلی الفین ها: (پلی آلکن ها) از پرکاربردترین ترموپلاستیک ها در صنعت می باشند.
- پلی پروپیلن: در تهیه ظروف پلاستیکی بسته بندی مواد غذایی، پزشکی و آزمایشگاهی کاربرد دارند. این نوع پلاستیک در برابر تغییر رنگ مقاوم نیستند.
- پلی کربنات: این ظروف پلاستیکی مقاومت بیشتری در برابر حرارت دارند و در ساخت لوله های سانتریفیوژ و سیلندرهای فارغ التحصیل کاربرد دارند.
- پلی تترافلوئورو اتیلن (پتری تفلون): این نوع ظروف در برابر خوردگی و دما (۳۲۷ درجه سانتی گراد) مقاومت بالایی دارند و مواد شیمیایی مختلف را تحمل می کنند. مقاومت این ظروف در برابر خراش و خمش زیاد نیست. همچنین عایق الکتریسیته بوده و ضریب اصطکاک پایینی داشته و در برابر چسبندگی مقاوم است.
- رزین اپوکسی (پلیمر): در ساخت سینک آزمایشگاهی و تجهیزات کاربرد داردو مقاومت مناسبی در برابر گرما و خراش دارد.
خواص فیزیکی انواع مختلف محصولات پلاستیکی:
| نوع پلاستیک | علامت اختصاری | حداکثر دمای قابل تحمل | امکان اتوکلاو | شفافیت |
| پلی اتیلن با چگالی پایین | LDPE | ۸۰ °C | امکان پذیر نیست | شفاف |
| پلی اتیلن با چگالی بالا | HDPE | ۱۲۰ °C | امکان پذیر نیست | شفاف |
| پلی پروپیلن | PP | ۱۳۵ °C | ممکن | شفاف |
| نئوفلون (اتیلن پروپیلن فلوئور شده) | FEP | ۲۰۵ °C | ممکن | شفاف |
| تفلون (اتیلن تترا فلورو اتیلن) | PTFE | ۱۵۰ °C | ممکن | شفاف |
| پلی کربنات | PC Resin | ۱۳۵ °C | ممکن | روشن |
| پلی وینیل کلراید | PVC | ۷۰ °C | امکان پذیر نیست | روشن |
| پُلی تترافلوئورو اتیلن (پتری تفلون) | PTFE | ۳۲۷ °C | ممکن | غیر شفاف |
استریلیزاسیون
روش های زیر می توانند عقیم سازی را انجام دهند:
گرمای خشک:
استریلیزاسیون ارزش محدودی دارد. قرار گرفتن در معرض طولانی مدت ممکن است باعث آسیب شود.
اجاق گاز داغ:
جایی که گرما توسط همرفت، هدایت یا تابش منتقل می شود. دمای ۱۰۰ °C به مدت یک ساعت می تواند ارگانیسم غیر پراکنده را از بین ببرد. اسپورهای قارچی به مدت یک ساعت به ۱۱۵ °C نیاز دارند. در حالی که باکتری های دیگر در دمای ۱۶۰ °C برای یک ساعت مورد نیاز است.
احتراق:
جایی که شعله یک راه موثر برای عقیم سازی است. گرمای شعله برای حلقه برای فرهنگ مورد نیاز است.
گرمای مرطوب:
این قابل اعتماد ترین روش عقیم سازی است. این کشنده ترین عامل برای کشتن میکروارگانیسم ها است. مرگ میکروبی ناشی از انعقاد و دناتوراسیون پروتئین و آنزیم است.
جوش:
این در کشتن باکتری های حامل اسپور و برای ابزار جراحی موثر نیست.
استریلیزاسیون بخار:
استریلیزاسیون بخار یا Tyndallization قرار گرفتن در معرض بخار در ۱۰۰ °C به مدت ۹۰ دقیقه است. این خود به معنای استریل کردن رسانه هایی است که حاوی قند هستند.
اتوکلاو:
آب را تحت فشار گرم می کند که در دمای بالاتر به جوش می آید. این روش برای مواد لاستیکی و ابزار جراحی مناسب است. توسط انواع و روش های تست اتوکلاو (اندیکاتور) می توان از صحت انجام عقیم سازی اطمینان پیدا کرد.
فیلترهای غشایی:
این نوع فیلتر ها از نوع فیلترهای میلیپور هستند. فیلترهایی با منافذ ۰.۲۲ میکرومتر برای باکتری کافی هستند.
فیلتر سیتز:
از انواع پدهای فیلتری از جنس آزبست، الیاف سلولزی و … و به صورت یکبار مصرف تهیه می شود و در فیلتر سطحی استفاده می شود. این فیلتر ها قادر هستند میکروارگانیسم ها را از محیط استریل دور نگهدارند.
شعله ور:
این زمانی است که لوازم و ظروف توسط الکل خیس می شوند و سپس شعله ور می شوند. این روش سریع است. علاوه بر آن زمانی که دهانه ارلن و یا ابزار آزمایشگاهی را روی شعله چراغ الکلی استریل می کنید از همین شیوه استفاده می گردد.
نور ماورای بنفش:
شیوه ضدعفونی با استفاده از نور ماورای بنفش (UV) از سرعت بالایی برخوردار است و کاملاً آلودگی های میکروبی را از بین می برد. از مزایای این شیوه آنست که در ضمن عقیم سازی چیزی زائدی به آب اضافه نمی کند.
تابش:
استفاده از پرتوهای بتا و گاما و ایکس قادر است به طور مستقیم یا غیرمستقیم به DNA و RNA میکروب ها تاثیر گذاشته و منجر به مرگ سلولی و مرگ ارگانیسم های مضر گردد. این شیوه در عقیم سازی پدهای جراحی استفاده می شود.
مافوق صوت (اولتراسونیک):
این امواج، با فرکانس ۹۰۰۰ هرتز یا بالاتر، برای فروپاشی سلول های میکروبی و ارگانیسم ها استفاده می شود. دستگاه های اتوکلاو دندان پزشکی عموماً از شیوه اولتراسونیک بهره می برند.
روش استریل کردن ظروف پلاستیکی:
ظروف پلاستیکی که قابلیت اتوکلاو را ندارند، می توان توسط شیوه های دیگر نظیر: استفاده از گاز اتیلن اکسید و یا شستشو با کلرید بنزالکونیوم استریل نمود.
- Laboratory Glassware, cleaning and Sterilization - Labpedia.net
- The Laboratory Glassware Washer: The Unsung Hero of the Laboratory | Labcompare.com
- Cleaning Laboratory Glassware: Chemistry & Biochemistry: Texas State University (txst.edu)
- عمومی شیشه ای تمیز کردن مشاوره -- فنی | علوم زیستی DWK