متاپنومو ویروس انسانی (HMPV)

متاپنومو ویروس انسانی (HMPV) چیست؟

متاپنومو ویروس انسانی (HMPV) ویروسی است که معمولاً علائمی شبیه به سرماخوردگی ایجاد می‌کند. این علائم می‌توانند شامل سرفه، خس‌خس، آبریزش بینی و گلودرد باشند. بیشتر موارد این بیماری خفیف هستند؛ با این حال، کودکان خردسال، افراد مسن‌تر از ۶۵ سال و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های شدید هستند. این ویروس بسیار شایع است و اکثر افراد پیش از پنج سالگی به آن مبتلا می‌شوند. متاپنوموویروس انسانی (hMPV) یکی از ویروس هایی است که باعث سرماخوردگی (عفونت دستگاه تنفسی فوقانی) می شود. معمولاً افراد را فقط خفیف بیمار می کند، اما می تواند برخی افراد را بسیار بیمار کند.

این ویروس به همراه ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) به خانواده ویروس‌های Pneumoviridae تعلق دارد. RNA  تک رشته ای پوشش دار و تک رشته ای است. اولین بار در سال ۲۰۰۱ شناسایی شد و برای چندین دهه در بین مردم گسترش یافته است. در سراسر جهان یافت می شود. این ویروس مانند سایر ویروس های سرماخوردگی از طریق ذرات تنفسی عفونی که از طریق هوا از فرد بیمار به دیگران سرایت می کند، پخش می شود.

این بدان معناست که یک فرد زمانی که نزدیک یک فرد بیمار باشد یا در یک فضای بسته با او به اشتراک بگذارد می تواند به ویروس مبتلا شود. همچنین می تواند با لمس سطوح آلوده مانند دستگیره ها یا دستگیره های در و سپس لمس چشم ها، بینی یا دهان وارد بدن شود.

علائم و ویژگی‌ها

علائم HMPV اغلب مشابه علائم سرماخوردگی است و عبارتند از:

• سرفه
• تب
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• گلودرد
• خس‌خس سینه
• تنگی نفس
• کهیر

عوامل ایجادکننده‌ی عفونت HMPV

HMPV یک ویروس است که از سلول‌های بدن برای تکثیر خود استفاده می‌کند. این ویروس به همان گروه ویروس‌هایی تعلق دارد که باعث ایجاد RSV، سرخک و اوریون می‌شوند.

تغییرات ژنتیکی: مانند همه ویروس‌ها، HMPV می‌تواند در طول زمان جهش پیدا کند و به طور بالقوه منجر به سویه‌های قابل انتقال یا بدخیم‌تر شود.

روش‌های انتقال HMPV

این ویروس از طریق تماس مستقیم با افراد آلوده یا سطوح و اشیای آلوده منتقل می‌شود. مثال‌هایی از راه‌های انتقال عبارتند از:

• سرفه و عطسه
• دست دادن، در آغوش گرفتن یا بوسیدن
• لمس سطوح یا اشیایی مانند دستگیره‌ در، تلفن و اسباب‌بازی

گروه‌های پرخطر

هر فردی ممکن است به HMPV مبتلا شود، اما افراد زیر در معرض خطر بیشتری هستند:

• کودکان زیر پنج سال (به‌ویژه نوزادان نارس)
• افراد بالای ۶۵ سال
• افرادی با سیستم ایمنی ضعیف مانند مبتلایان به HIV، سرطان یا افرادی که داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی مصرف می‌کنند.

عوارض

در برخی موارد، HMPV می‌تواند باعث عوارض جدی شود که نیاز به بستری شدن دارند. این عوارض شامل موارد زیر هستند:

• برونشیولیت
• برونشیت
• ذات‌الریه
• تشدید آسم یا COPD
• عفونت گوش میانی (اوتیت میانی)

تشخیص

پزشکان معمولاً HMPV را با بررسی علائم و سابقه‌ی سلامت بیمار تشخیص می‌دهند. در برخی موارد، از سواب بینی یا گلو برای تشخیص استفاده می‌شود. آزمایشگاه‌ها این نمونه را برای ویروس‌ها و سایر عفونت‌ها بررسی می‌کنند. برای شناسایی دقیق از تست های آزمایشگاهی مانند PCR، تشخیص آنتی ژن یا کشت ویروسی استفاده می شود.

درمان

هیچ داروی ضدویروسی برای درمان HMPV وجود ندارد. بیشتر افراد می‌توانند علائم را در خانه مدیریت کنند. برای موارد شدیدتر، ممکن است بیمار به بستری شدن و مراقبت‌های بیمارستانی نیاز داشته باشد که شامل موارد زیر است:

• اکسیژن‌درمانی
• مایعات وریدی (IV)
• استفاده از کورتیکواستروئیدها

در حال حاضر، واکسن یا درمان ضدویروسی خاصی برای hMPV وجود ندارد. درمان معمولاً حمایتی است و شامل استراحت، مصرف مایعات کافی و استفاده از داروهای کاهش‌دهنده تب و درد می‌باشد. در موارد شدید، ممکن است نیاز به بستری و مراقبت‌های پزشکی باشد.

در زمستان ۲۰۲۴، افزایش موارد ابتلا به hMPV در چین گزارش شد که نگرانی‌هایی را در مورد شباهت به پاندمی کووید-۱۹ برانگیخت. با این حال، سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماری‌ها اعلام کردند که هیچ فعالیت غیرعادی مشاهده نشده و افزایش عفونت‌های تنفسی در این فصل سال معمول است. hMPV یک ویروس فصلی است که علائمی مشابه سرماخوردگی ایجاد می‌کند و معمولاً با استراحت بهبود می‌یابد. اگرچه اکثر افراد تا سن پنج سالگی به این ویروس مبتلا می‌شوند و ایمنی نسبی پیدا می‌کنند، نگرانی‌هایی در مورد جهش‌های احتمالی آن وجود دارد. کارشناسان تأکید می‌کنند که این ویروس تهدیدی جدی برای پاندمی نیست، زیرا ماهیت خفیفی دارد و ایمنی موجود در جمعیت کافی است.

در ایران، این ویروس جدید نیست و تاکنون گزارشی از شیوع غیرعادی آن ارائه نشده است. با این حال، رعایت نکات بهداشتی و پیشگیری‌های لازم برای جلوگیری از ابتلا توصیه می‌شود.

آیا نیاز به آنتی‌بیوتیک وجود دارد؟

خیر، زیرا HMPV یک ویروس است و آنتی‌بیوتیک‌ها فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی کاربرد دارند.

پیشگیری

برای کاهش خطر ابتلا به HMPV می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید:

• شست‌وشوی منظم دست‌ها با آب و صابون
• پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه
• اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار
• استفاده از ماسک در صورت بیماری
• خودداری از لمس صورت و دهان

منابع

1. American College of Chest Physicians. The CHEST Foundation. Human Metapneumovirus (HMPV) . Updated 11/2/2020. Accessed 6/20/2023.
2. Edwards KM, Zhu Y, Griffin MR, et al; New Vaccine Surveillance Network. Burden of human metapneumovirus infection in young children (). N Engl J Med. 2013 Feb 14;368(7):633-43. Accessed 6/20/2023.
3. Merck Manual (Consumer Version). Respiratory Syncytial Virus (RSV) Infection and Human Metapneumovirus Infection (https://www.merckmanuals.com/home/children-s-health-issues/viral-infections-in-infants-and-children/respiratory-syncytial-virus-rsv-infection-and-human-metapneumovirus-infection). Last reviewed 7/2021. Accessed 6/20/2023.
4. Miguel C, Mejias A. Viral Respiratory Infections Including Influenza. In: Kline MW. eds. Rudolph’s Pediatrics. 23rd ed. McGraw Hill; 2018.
5. Boivin, G., Abed, Y., Pelletier, G., Ruel, L., Moisan, D., Côté, S., & Dery, P. (2002). Virological features and clinical manifestations associated with human metapneumovirus: a new paramyxovirus responsible for acute respiratory-tract infections in all age groups. The Journal of Infectious Diseases, ۱۸۶(۹), ۱۳۳۰–۱۳۳۴. https://doi.org/10.1086/344319
6. van den Hoogen, B. G., de Jong, J. C., Groen, J., Kuiken, T., de Groot, R., Fouchier, R. A., & Osterhaus, A. D. (2001). A newly discovered human pneumovirus isolated from young children with respiratory tract disease. Nature Medicine, ۷(۶), ۷۱۹–۷۲۴. https://doi.org/10.1038/89098
7. Williams, J. V., Harris, P. A., Tollefson, S. J., Halburnt-Rush, L. L., Pingsterhaus, J. M., Edwards, K. M., Wright, P. F., & Crowe, J. E. (2004). Human metapneumovirus and lower respiratory tract disease in otherwise healthy infants and children. New England Journal of Medicine, ۳۵۰(۵), ۴۴۳–۴۵۰. https://doi.org/10.1056/NEJMoa025472
8. Schildgen, O., Müller, A., Allander, T., Mackay, I. M., Völz, S., Kupfer, B., & Simon, A. (2011). Human metapneumovirus: lessons learned over the first decade. Clinical Microbiology Reviews, ۲۴(۴), ۷۳۴–۷۵۴. https://doi.org/10.1128/CMR.00015-11