الایزا
کیت های بیوشیمی
کیت های مولکولی و سایر
کیت های دامپزشکی
کیت های زیبایی
تجهیزات آزمایشگاهی
کیت های تشخیص سریع
مصرفیفهرست مطالب
انسولین و بیماری دیابت
انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین و بیماری دیابت بیماری شایع در تمامی جهان است و آمار آن از ۴۰۰ میلیون نفر گذشته است. در ادامه با علائم، پیشگیری و درمان دیابت آشنا می‌شویم. ابتدا انسولین، اثرات و انواع آن را معرفی می‌گردد.
از هورمون هایی که اثرات متعددی بر متابولیسم بدن دارد می‌توان به انسولین اشاره کرد. انسولین هورمون ساخته شده در سلول‌های بتای لوزالمعده است و به بدن اجازه می‌دهد تا از گلوکز برای انرژی استفاده کند. گلوکز نوعی قند است که در بسیاری از کربوهیدرات ها یافت می‌شود.
مواد غذایی پس از فرایند هضم، به اجزایی تجزیه می‌شود که یکی از آن‌ها گلوکز است که منبع اصلی انرژی بدن است. اما گلوکز برای آنکه به تواند به عضلات و بافت‌های مصرف کننده انرژی برسد به انسولین نیاز دارد.
انسولین یک هورمون پپتیدی با ترکیب ۵۱ اسیدآمینه است. عضوی که در بدن ترشح انسولین را بر عهده دارد لوزالمعده و به طور دقیق‌تر (سلول‌های بتا جزایر لانگرهانس، واقع در بخش درون‌ریز پانکراس) است. نام انسولین نیز از واژهٔ لاتین «اینسولا» به معنی جزیره گرفته شده است.
وزن مولکولی انسولین ۵۸۰۸ دالتون اندازه‌گیری شده است.
وجود انسولین برای حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی گلوکز لازم است. پس از مصرف یک وعده غذا؛ انسولین در بدن انسان آزاد می‌شود.
مقاومت به انسولین و بیماری دیابت بسیار شایع است.
انسولین و بیماری دیابت:
انسولین و بیماری دیابت: عدم تولید و استفاده درست از انسولین طبیعی بدن، منجر به بیماری دیابت می شود.
تنظیم قند خون: انسولین بر روی سلول کبد تأثیر می‌گذارد و سلول‌های کبد، قند خون را به‌صورت گلیکوژن ذخیره می‌کنند.
ذخیره قند خون: در سلول‌های ماهیچه‌ای و منبع ذخیره‌ای برای سوخت‌وساز بدن تأمین می‌کند.
تأثیر انسولین بر بافت‌های چربی: از مصرف شدن آن را به‌عنوان منبع سوخت متوقف می‌کند. از همین رو بیماری دیابت منجر به از دست دادن چربی و لاغری می‌شود.
کنترل متابولیسم بدن: شامل تمام واکنش‌های شیمیایی دخیل در حفظ وضعیت زندگی سلول‌ها و ارگانیسم استفاده می‌شود.
پیشگیری و درمان دیابت بهترین شیوه برای مقاومت به انسولین و بیماری دیابت است.
انواع انسولین برای درمان دیابت
انواع انسولین بر حسب نوع اثر عبارت‌اند از:
- سریع الاثر
- کوتاه اثر
- متوسط الاثر
- طولانی اثر
- مخلوط
اشکال مختلف انسولین
انسولین رگولار:
از نوع انسولین انسانی است و بصورت شفاف است. این نوع انسولین کوتاه اثر بوده و در عرض ۳۰ دقیقه پس از تزریق زیرجلدی اثر کرده و اثر آن تا ۱۲ ساعت باقی می ماند.
این نوع انسولین داخل یخچال نگهداری می شود، و قبل از تزریق باید به دمای اتاق برسد و باید مقداری بین دستان خود نگه دارید تا به دمای بدن نزدیک شود.
انسولین و بیماری دیابت، هم درد و هم درمان هستند. پیشگیری و درمان دیابت با کنترل انسولین ممکن می گردد.
انسولین NPH:
آنالوگ انسولین انسانی است که شیری رنگ است. جزء انسولین های متوسط الاثر و تقریباً دو ساعت پس از تزریق زیرجلدی اثر کرده و ۸ تا ۱۲ ساعت اثر آن باقی می ماند.
انسولین NPH، به زمان غذاخوردن بستگی ندارد، و معمولاً به فاصله ۱۲ ساعت تزریق می شود. قبل از مصرف انسولین، باید آن را به آرامی کف دست غلتاند تا بصورت یکدست شیری شود.
انسولین لیسپرو: (Apidra)
این انسولین از انواع کوتاه اثر بوده و در کنترل افزایش ناگهانی قندخون بعد از غذا تجویز می گردد. ترکیب انسولین لیسپرو با یک انسولین متوسط اثر، بهترین نتیجه را می دهد.
این انسولین، از ۱۵ دقیقه مانده به مصرف غذا تا مدت کوتاهی بعد از غذا قابل تزریق شده و بسیار سریع جذب می شود و مدت اثر آن ۳ تا ۵ ساعت است.
آسپارت: (آسپارت شفاف Novorapid و آسپارت ۷۰/۳۰ Novomix)
این انسولین از نوع سریع الاثر بوده و برای کنترل قندخون بعد از غذا تجویز می گردد.
آسپارت (Novorapid) شفاف و آسپارت ۷۰/۳۰:(Novomix) حاوی هر دو مواد شفاف و کدر می باشد و برای تزریق، باید بطور کامل مخلوط و شیری رنگ شود. این نوع انسولین بلافاصله قبل از غذا تزریق شده و ۴ تا ۵ ساعت اثر دارد.
گلارژین: (lantus, levemir, abasaglar)
این انسولین طولانی اثر بوه و آهسته جذب می شود. شروع اثر آن تقریباً ۹۰ دقیقه پس از ترزیق بوده و به مدت ۲۴ ساعت اثر آن باقی می ماند.
دیابت چیست؟
بدون انسولین، گلوکز نمی‌تواند به بیشتر سلول‌های بدن برسد. بدون گلوکز، سلول‌ها از گرسنگی از بین می‌روند و باعث افزایش قند خون می‌گردد. سطح ناسالم قند خون دیابت نامیده می‌شود.
دیابت زمانی رخ می‌دهد که بدن شما از انسولین به‌درستی استفاده نمی‌کند یا انسولین کافی درست نمی‌کند. مقاومت به انسولین و بیماری دیابت در اثر استفاده نادرست انسولین ایجاد می‌شود.
در برخی موارد بدن نمی‌تواند انسولین را به اندازه کافی درست کند در واقع سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده آسیب رسانده است. (دیابت نوع یک)
در برخی موارد بدن به انسولین مقاوم شده است. در نتیجه نیاز به انسولین بیشتری دارد و با تولید بیش از حد قند خون نرمال می‌گردد، این روند در نهایت منجر به آسیب رسیدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده می‌گردد. (دیابت نوع دو)
انواع دیابت
بیماری دیابت را به ۴ طبقه می‌توان تقسیم کرد:
۱- دیابت نوع ۱ (دیابت شیرین نوع یک یا دیابت وابسته به انسولین)
یک فرد زمانی مبتلا به این نوع دیابت می‌شود که سلول‌های لوزالمعده دیگر هیچ انسولینی ترشح نکنند. (ارتباط انسولین و بیماری دیابت) اکثر مبتلایان به دیابت نوع ۱ را کودکان و نوجوانان و افراد زیر ۳۰ سال تشکیل می‌دهند.
علائم دیابت نوع ۱ عبارت‌اند از:
- تشنگی فراوان
- خستگی
- گرسنگی شدید
- تکرر ادرار
- کاهش وزن بدن
- بی‌حوصلگی
عوامل مؤثر در بروز دیابت نوع ۱:
- داشتن زمینه ابتلا به دیابت
- حمله ویروس‌ها به پانکراس
- وجود اختلال در سیستم دفاعی بدن و ازبین‌رفتن سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده
۲-دیابت نوع ۲ (دیابت شیرین نوع دو یا دیابت غیروابسته به انسولین)
این نوع دیابت، مهمترین نوع و (دیابت بزرگسالی) معروف است. حدود ۹۰% دیابتی‌ها دچار این نوع دیابت هستند. دیابت شیرین نوع دو (دیابت غیروابسته به انسولین)، با این که مقدار انسولین در خون از مقدار طبیعی بیشتر است، ولی تعداد گیرنده‌های انسولین کم است. اصولاً اختلال در پاسخ هورمونی و مقاومت به انسولین و بیمای دیابت عامل اصلی ایجاد (هایپرگلیسمی) یا (افزایش قند خون) است.
دلایل مقاومت به انسولین و بیماری دیابت:
به طور دقیق مشخص نشده، اما عوامل زیر می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد آن شود:
- داشتن سن بالای ۳۰ سال
- اضافه‌وزن یا چاق بودن
- داشتن یک رژیم غذایی کالری بالا
- سبک زندگی بی‌تحرک
- مصرف دوکس بالا از استروئیدها
- استرس مزمن
- بیماری کوشینگ
- بیماری تخمدان پلی‌کیستیک
- مقدار بیش از حد کبد و چربی لوزالمعده
- سطح بالای التهاب
- وجود بیمار دیابتی در خانواده درجه اول
- برخی خانم‌های باردار
- فشارخون بالا
- چربی خون بالا
علائم دیابت نوع ۲:
علائم خیلی مشخص ندارد و افزایش شدت بیماری به‌آرامی و به‌کندی صورت می‌گیرد و بیشتر مواقع هنگام کنترل و درگیری با یک بیماری دیگر کشف می‌شود، از همین رو انجام آزمایش‌ها به‌موقع (چکاپ) از اهمیت زیادی برخوردار است. مهمترین علائم دیابت نوع ۲ عبارت‌اند از:
- تشنگی فراوان
- تکرر ادرار
- عصبی و بی‌حوصله بودن
- اختلال در بینایی
- بی‌حسی و یا مورمور شدن انگشتان
- ایجاد زخم و دیر بهبود یافتن زخم‌ها
۳-دیابت حاملگی
حدود ۳ تا ۵ درصد خانم‌های باردار، به‌خصوص در اواخر دوران حاملگی، به دیابت مبتلا می‌شوند.
معمولاً بعد از زایمان و به دنیا آمدن نوزاد، دیابت از بین می‌رود اما برخی از این افراد به طور دائمی به دیابت مبتلا خواهند شد. لذا نظارت پزشک و انجام مراحل پیشگیری و درمان دیابت توصیه می‌گردد.
۴-دیابت همراه با بیماری‌های دیگر
در برخی افراد مبتلا به بعضی از بیماری‌ها (به‌عنوان‌مثال، تالاسمی، بیماری‌های لوزالمعده، بیماری‌های غدد درون‌ریز و …) دیابت نیز بروز می‌کند.
پیشگیری و درمان دیابت نوع یک و دو
درمان دیابت نوع یک: بهترین شیوه پیشگیری و درمان دیابت نوع یک با تزریق انسولین انجام می‌شود. با تزریق روزانهٔ انسولین (اغلب به‌صورت زیرپوستی) علایم بیماری از بین می‌رود.
علاوه بر تزریق انسولین، برخورداری از برنامه غذایی صحیح، فعالیت و ورزش و علاوه بر تمامی این موارد،کنترل روزانه متابولیسم یعنی اندازه‌گیری قند خون و قند ادرار توسط نوارهای موجود در بازار.
درمان دیابت نوع دو: در درمان دیابت نوع دو از داروهای خوراکی (نظیر: متفورمین، سیتاگلیپتین و امپاگلیفلوزین) استفاده می‌شود. در شرایطی که کنترل قند خون با دارو ممکن نباشد استفاده از انسولین نیز انجام می‌گردد.
کاهش وزن، رعایت تغذیه صحیح و ورزش در کنترل دیابت نوع دو مؤثر است.
پیشگیری و درمان دیابت
تغییرات سبک زندگی و رعایت موارد زیر می‌تواند بهترین شیوه برای پیشگیری و درمان دیابت و حساسیت به انسولین پیشگیری نماید:
- خواب بیشتر
- ورزش منظم و فعالیت بدنی و فیزیکی
- کاهش اضطراب: هورمون‌های اضطراب می‌توانند بدن را در برابر انسولین، مقاوم‌تر کنند.
- کاهش وزن: وزن اضافی، به‌ویژه در ناحیهٔ شکم، از حساسیت به انسولین می‌کاهد.
- پرهیز از مصرف الکل و سیگار
- مدیریت کلسترول و چربی خون
- مصرف به‌موقع دارو
- رژیم غذایی مناسب شامل:
- خوردن یک رژیم غذایی متراکم مواد مغذی غنی از میوه‌ها و سبزیجات
- مصرف فیبر محلول: مصرف مواد غذایی نظیر عدس، جو دوسر، تخم کتان، سبزیجاتی مانند کلم بروکسل و میوه‌هایی مانند پرتقال
- مصرف ادویه (نظیر: زردچوبه، زنجبیل، سیر، دارچین)
- چای سبز
- استفاده از سرکه سیب
- کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها
- پرهیز از چربی‌های ترانس (کیک، دونات فست‌فود سرخ‌شده، چربی‌های مصنوعی)
- کاهش مصرف شکر
- افزایش مصرف مکمل‌های غذایی (نظیر کرومیوم، منیزیم، بربرین و رسوِراترول)
- غذا خوردن در زمان‌های منظم
کنترل دیابت با انسولین
در روش های پیشگیری و درمان دیابت، کنترل و تزریق انسولین مهمترین جایگاه را دارد.
تزریق انسولین، جایگزین انسولین طبیعی بدن است.
نوع انسولین و مقدار تجویز شده بستگی به سن، سطح فعالیت، سرعت جذب بدن نسبت به انسولین، و مدتی که در بدن باقی می‌ماند دارد. برای تعیین مقدار انسولین موردنیاز توجه داشته باشید که:
یک واحد انسولین تقریباً ۳۰ میلی‌گرم درصد قند خون را کاهش می‌دهد
بر اساس تجربه، به‌ازای هر واحد کربوهیدرات مصرفی در صبحانه ۲ واحد انسولین احتیاج است.
با کنترل منظم میزان قند خون، میزان تزریق انسولین مشخص می‌گردد.
تلاش نمایید قند خون کمتر از ۷۰ mg/dl و بیشتر از ۱۸۰ mg/dl نباشد.
انسولین بیشتر از طریق سرنگ، قلم انسولین، یا پمپ انسولین تجویز می‌شود.
محل تزریق انسولین زیر پوست و در عضوی که ترجیح می‌دهید (ران، باسن، بازو و شکم) است.
«یشگیری و درمان دیابت»
سطح قند خون به‌ندرت افت می‌کند، علائم قند خون پایین عبارت‌اند از:
- خستگی
- ناتوانی در صحبت کردن
- عرق کردن
- سردرگمی
- از دست دادن هوشیاری
- تشنج
- تکان دادن عضلانی
- پوست کم‌رنگ
سلام
مطلب جامع و کاملی بود؛ سپاس از سایت خوب شما
سپاس از نظر دلگرم کننده شما